De RES 1.0. (en 2.0) voor de gemeente Oss en Den Bosch (beiden in een bestuurlijke samenwerking aan elkaar verbonden) verkrijgt een eerste en laatste informatie avond voor inwoners. De doelstellingen van die informatie avonden heeft een ambitieus karakter en voorziet in een brede informatieverstrekking en terugkoppeling. Helaas zal, vanwege het ontbreken van deskundigheid in het organiserende comité, dat geheel niet uit de verf kunnen komen en er eenmalig procesinformatie worden verstrekt, zo is de verwachting.
DDO voorziet ernstige en doorslaggevende bezwaren bij het huidige proces om IWT’s te plaatsen in de Lithse/Geffense/Rosmalense polder. De doorslaggevende bezwaren hebben betrekking op de volgende situaties:
- De voorstelling van de benodigde aantallen en locaties van de Industriële Wind Turbines (IWT’s) wordt bewust onduidelijk gelaten terwijl een eenvoudige berekening laat zien dat er in RES 1.0. en RES 2.0 meer dan 55 IWT’s, met een minimale tiphoogte van 220 meter, zullen moeten worden geplaatst om in de vereiste RES doelstellingen van energie opwekking en warmte productie te voorzien. Gezien de toename in bevolking/bedrijvigheid en het stijgen van het gemiddelde energieverbruik, zal dat aantal zelfs nog drastisch moeten toenemen. De huidige normen (2000 meter afstand tot bebouwing voor gemeente Oss en 1000 meter voor gemeente Den Bosch) zal dan niet meer gehandhaafd kunnen worden, anders past het er eenvoudig niet in. Er zal dan tegen die tijd, ook sprake zijn van een gigantisch industrieterrein in plaats van een polder, in plaats van de prettiger klinkende term ‘windpark’.
De informatievoorziening vanuit de bestuurders laat dit echter niet zien. Uit de beantwoording van vragen valt af te leiden dat een over positief beeld wordt geschapen waarbij de negatieve gevolgen en risico’s buiten beschouwing blijven (het besluit is immers genomen en er de milieu effecten worden gemeten). Dit laat zien dat de bestuurders mogelijk (te) zeer betrokken zijn bij de belangen die IWT’s voor een beperkte doelgroep (mensen en organisaties die IWT’s zien als verdienmodel) met zich meebrengen. In ieder geval is er geen sprake van een open visie voor het voortschrijdend inzicht in de toename van de nadelen en risico’s van IWTs.
Van werkelijke burgerparticipatie is tot op heden geen sprake geweest. - Het proces wordt aangejaagd omdat de subsidie voorzieningen bebonden zijn aan het realiseren van een vergunning voor 1 jan 2025. Om die reden wordt haast gemaakt om het formele proces z.s.m. afgerond te krijgen. Daardoor zijn procedures zo kort mogelijk en wordt de invloed geminimaliseerd, zoals ook blijkt uit de opzet en uitvoering van bewonersbijeenkomsten. Mede daardoor worden echter ook stakeholder (belanghebbende organisaties, instellingen en bedrijven) niet betrokken en gaat het proces rondom de milieueffect rapportage (MER) zo spoedig mogelijk van start. Dit proces kost de gemeenschap veel geld terwijl het onzeker is of de stakeholders geen doorslaggevende bezwaren hebben. DDO vindt dit onacceptabel. Daar komt bij dat de mogelijkheid tot afbreuk erg groot is. Daardoor zal veel gemeenschapsgeld onnodig worden uitgegeven terwijl een eenvoudige wijziging van het proces dat kan voorkomen. Doordat beide gemeenten, PS NB en MinEZK geen alternatieven heeft ontwikkeld, komt het zoeken naar alternatieven in het gedrang als de IWT’s geen doorgang kunnen vinden. Ook hier dringt de vraag zich op of de bestuurders niet gehinderd worden door een kokervisie op het IWT besluit en onvoldoende objectief zijn c.q. openstaan voor de weerbarstige realiteit van 2022.
N.B. Vergunningen voor windturbines in Nederland worden getoetst aan het Activiteitenbesluit. De normen in dit besluit zijn niet getoetst. Derhalve mogen vergunningen voor windturbines in Nederland op dit moment niet worden gebruikt volgens Europese wetgeving. - De opzet van de MER. Door alle bestuursorganen en rechtscolleges dient het voorzorgplicht voor de gezondheid van de mens geplaatst te worden in het hart van de besluitvorming. Dat gaat zeker op voor windturbine’parken’ maar ook bij alle andere beslissingen in de energietransitie waarbij volgens de normstelling van de EU sprake is van aanzienlijke milieugevolgen. Op grond van de normstelling van de EU dient vooraf aan de besluitvorming door onderzoek met wetenschappelijke zekerheid vast komen te staan dat het bestaande beschermingsniveau voor een gebied niet zal worden aangetast door de voorgenomen plannen. Het nalaten van dit onderzoek zet de deur open dat in alle regio’s en gemeenten de blootstelling van bewoners aan gezondheidsrisico’s verder wordt vergroot. Het doen van onderzoek dat voldoet aan de EU-normen is noodzakelijk om de gezondheidsrisico’s uit te sluiten en het voorzorgpicht in te vullen. De Nederlandse methodes om de gezondheidsrisico’s adequaat in kaart te kunnen brengen, voldoen daar niet aan. De noodzaak hiertoe is ook actueel in de besluitvorming in het kader van de Regionale Energie Strategieën (RES).
N.B. Het gaat hierbij ook om de plan-MER richtlijn 2001/42/EU en 2018/1999/EU en 2018/2001/EU. Daarnaast het dwingendrechtelijke karakter van de SMB Richtlijn 2001/42/EU waarin ook het VN Verdrag van Aarhus is geïncorporeerd. Deze dienen door de bestuurders van de gemeente Oss uitgevoerd te worden, ook indien het rijk of provincie dit verwaarlozen. - Een gedegen onderzoek naar alternatieven die voldoen aan de uitgangspunten van de RES heeft niet plaatsgevonden, terwijl de huidige techniek laat zien dat die alternatieven er inmiddels wel zijn. Een voorbeeld is de CO2 emissie loze gasturbine (bijlage 1). Door zich niet te concentreren op de alternatieven wordt de burger een situatie voor geschilderd die niet overeenkomt met de realiteit van 2022 en de burger zelfs voor fictieve voldongen feiten geplaatst. Deze situatie is zodanig rigide uitgevoerd vanuit de RES dat er sprake is van een kokervisie of ontbrekende objectiviteit en creativiteit van bestuurders.
- De toenemende mondiale belegging met IWT’s heeft anno 2022 internationaal serieuze bedreigingen laten zien voor de (volks)gezondheid. De (wetenschappelijk verantwoorde) publicaties en waarschuwingen nemen met de maand toe. De drastische maatregelen die moeten worden uitgevoerd vanwege de waarschuwingen, maar vooral vanwege de inmiddels optredende medische complicaties, nemen eveneens toe. Zo zijn er diverse IWT-industrie gebieden (de term windparken is immers vaak misleidend) die gedeeltelijk zijn stil gelegd vanwege ernstige gezondheidsklachten. Met alle gevolgen van dien voor rendement en subsidies bij de exploitanten. Deze situatie is inmiddels zo ernstig en komt zo veel voor, dat er een voorspellende werking vanuit kan gaan naar het gebied van de Lithse polder als ‘duurzame’ polder. Er is sprake is van een levensgevaarlijke situatie om op een dergelijk relatief klein gebied met zware bodemgesteldheid, zoveel IWT’s te plaatsen van deze gepande enorme omvang. Naast de aanzienlijke gevaren voor bevolking, productiedieren en flora en fauna is er ook sprake van aanzienlijke gevaren voor waterwinning en waterzuivering, in de polder. Het rapport van windwiki (bijlage 2) geeft inzage in de gevolgen, gevaren en risico’s. Meer lokaal wordt op het industriële windpark De Rietvelden de eerste verschijnselen zichtbaar van hardnekkige medische complicaties doen zich voor die aantoonbaar aan de IWT’s zijn toe te schrijven (bijlage 3).
Niet onvermeld mag blijven dat de huidige geformaliseerde meettechnieken, niet de boosdoeners van de medische complicaties kunnen meten. Hier dient de situatie van het voorzorgplicht zich in hoge mate aan. - De huidige begeleiding van het IWT proces wordt vrijwel uitsluitend gerealiseerd door belanghebbenden bij het slagen van het proces. De RES en de huidige bestuursovereenkomst voor de polder (Gemeenten Oss en Den Bosch, PS NB en MinEZK) laat dat zien, maar ook de adviseurs en de uitvoeringsorganisaties zijn uitgesproken voorstanders van IWT’s. Dat doet een objectieve en controleerbaar proces, zoals de IWT’s behoren te zijn, geen goed. Sterker nog in een dergelijke situatie is de kans op een goed afgewogen en objectieve besluitvorming waar de risico’s afdoende in kaart zijn gebracht en de bevolking op behoorlijke wijze wordt geconsulteerd en betrokken, minimaal. Het verleden heeft dat ook geleerd in de zogenaamde inspraak avonden, waar voor daadwerkelijke inspraak feitelijk geen plaats was. Een goed voorbeeld in 2022 is de inhoud en eenmaligheid van de bewonersbijeenkomsten. Ook hier wordt geen brede beschouwing gedaan van de voor- en nadelen van IWT’s en al helemaal niet door materie deskundigen. Dit terwijl dat wel wordt gesuggereerd in de uitnodigingbrief: “Wij kijken naar kansen voor de polder op het gebied van landbouw, natuur, recreatie en cultuurhistorie”.
N.B. De hedendaagse politieke cultuur, met haar politieke partijen, met hun politieke beginselverklaringen en programma’s en hun soms strikte fractiediscipline, alsmede de binding aan een regeringsakkoord van de coalitiepartijen, lijkt dit beginsel tot een wassen neus te hebben gemaakt.
Bijlage 1: Emissie loze elektriciteitscentrale
Bijlage 2: Windwiki rapport
Bijlage 3: Enquête IWT industrie De Rietvelden